Godina dana od tragedije predstavlja vrijeme velikih političkih previranja, hiljada i hiljada održanih protesta i akcija.

 

 

 

Na današnji dan prošle godine pala dogodila se nezapamćena tragedija u Srbiji. U padu nadstrešnice na Željezničkoj stanici u Novom Sadu poginulo je 16 života, a godina dana od tragedije predstavlja vrijeme velikih političkih previranja, hiljada i hiljada održanih protesta i akcija, kojima se tražila odgovornost za ovu tragediju.

 

 

Međutim, odgovorni i dalje nisu poznati. Borba je to “običnog građanina” protiv režima u nadi da će istjerati pravdu. Borba traje, ali su u susjednoj zemlji ustrajni, dok im režim servira raznorazne podvale – od ćacija do one najnovije kada su krenuli s radovima na putevima, baš uoči 1. novembra.

 

 

Ali to nije pokolebalo studente i građane, hiljade njih, koji su sinoć stigli u Novi Sad, gdje se danas očekuje najveće okupljanje ikada u ovom gradu.

 

 

Šta se sve očekuje danas

 

 

U Srbiji je proglašen Dan žalosti. Okupljanje počinje u 11:30 ispred Željezničke stanice. U 11:52 je planirano 16 minuta šutnje te polaganje vijenaca na mjestu tragedije.

 

 

Glavni program počinje u 13:30. Prikazivanje serija „Prekretnica“ je u 15:30. Od 16:30 kreće šetnja do Keja i izložba. U 18:30 počinje program na Keju, a onda je u 19:52 planirano ponovo da se održi 16 minuta šutnje za 16 žrtava u padu nadstrešnice.

 

 

 

 

U Novom Sadu se danas očekuje 47 ekipa stranih novinara koji će pratiti dešavanja na licu mjesta. Upravo se tu krio jedan plan predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, koji su studenti raskrinkali.

 

 

Naime, Vučić se izvinjavao pred sutrašnji veliki skup u Novom Sadu kojem će prisustvovati hiljade građana. Ponudio je i dijalog. Studenti u blokadi odmah su mu odgovorili i objasnili zbog čega je Vučića sada ponudio dijalog.

 

 

“Ako se pitate zašto opet nudi dijalog i pomirenje, a prije mesec dana je naredio da nas sve prebiju i pohapse, ima jedna mala začkoljica.

 

 

Sutra se u Novom Sadu očekuje dolazak 47 ekipa stranih novinara, dominantno iz Evrope, ali i iz čitavog svijeta. To je to“, napisali su na zvaničnom profilu FTN se budi.

 

 

Retrospektiva prošle godine

 

 

Na renoviranoj Željezničkoj stanici u Novom Sadu 1. novembra prošle godine u padu nadstrešnice život je izgubilo 16 ljudi. Istog dana uslijedile su brojne izjave ministra unutrašnjih poslova i ministra Gorana Vesića, a isto večer obratio se i Vučić. Vučić je tada izjavio da je nadstrešnica jedini dio željezničke stanice koji nike podlegao rekonstrukciji.

 

 

Vrlo brzo nakon njegovogobraćanja, na društvenim mrežama i u medijima pojavile su se fotografije nadstrešnice prije i poslije konstrukcije, na kojima se jasno vidi da je i nadstrešnica rekonstruisana nakon koje je na originalnu konstrukciju stavljeno dodatno opterećenje u vidu stakla i metalnih šipki.

 

 

Nadstrešnica prije i poslije

 

 

Ovo je među građanima produbilo nepovjerenje u režim i institucije i poguralo narativ o dubokoj sistemskoj korupciji koja je dovela do brojnih propusta i malverzacija tokom rekonstrukcije, a sve u cilju skupljanja političkih poena i stvaranja profita.

 

 

Građani su se 5. novembra okupili u Novom Sadu kako bi odali počast stradalima, a kasnije te večeri grupa građana je pokušala je da uđe u Gradsku kuću u kojoj su se nalazili nauružani pripadnici policije. Na Gradskoj kući su polomljni prozori a na fasadu zgrade bacana je crvena boja simbolišući krv na rukama režima koji se smatra odgovornim za tragediju i parolu protesta “ruke su vam krvave”.

 

 

Iste večeri uslijedila su hapšenja aktivista i građana, među kojima je bio i student Akademije umetnosti iz Novog Sada koji je priveden nakon što je jednu djevojku branio od policije.

 

 

Krajem novembra, na 15-minutnoj blokadi u Bulevaru umjetnosti na Novom Beogradu isred zgrade Fakulteta dramskih umjetnosti, došlo je do incidenta kada je grupa građana, isfrustrirana blokadom saobraćaja, fizički napala okupljene građana među kojima je bilo i studenata. Jedan od studenata FDU prilikom ovog incidenta bio je napadnut od strane jednog od građana, za kog je kasnije ustanovljeno da je funkcioner Srpske napredne stranke (SNS).

 

 

Sinoćnji doček studenata u Novom Sadu (Foto: Nova.rs)

 

 

Manjak reakcije vlasti na ovaj incident pruzrokovao je blokade fakuleteta, koje su se kasnije proširile na univerzitete širom zemlje, a studentski pokret stao je na čelo pobunjenih građana.

 

 

Studenti su režimu ispostavili zahtjeve koji su se ticali objavljivanja dokumentacije u vezi sa rekonstrukcijom nadstrešnice, oslobađanja privedenih studenata i aktivista i smanjenja školarina, uz jasnu poruku da u pitanju nisu politički zahtjevi kojima se traži smjena vlasti, uprkos činjenici da za njihovo uspješno ispunjenje do toga mora da dođe.

 

 

Krajem decembra, održan je prvi masovni protest u Beogradu na trgu Slavija, a slike sa tog protesta obišle su cijeli svijet. Funkcioneri vlasti i MUP znatno su u manjili broj prisutnih na ovom protestu, te su se procjene državnih organa i samostalnih organizacija dosta razlikovale.

 

 

U narednim mjesecima uslijedili su masovni protesti u brojnim gradovima širom zemlje, kao i brojne akcije studenata. Veliki protesti održani su u Kragujevcu, Nišu, Novom Pazaru, Beogradu a 1. marta studenti su pozvali građane na veliki protest u Nišu na kom je pročitan Studentski edikt. Studenti su također organizovali i pješačenje do Brisela i vožnju bicikla do Strasbourga, kako bi skrenuli pažnju evropskih institucija na situaciju u Srbiji.

 

 

View this post on Instagram

A post shared by @m.zeljic

 

 

U međuvremenu, vlast je organizovala kontramitinge i kontra blokade, a pojavila se i grupa studenata “koji žele da uče” i koja je povodom blokada fakulteta organizovala protest ispred predsedništva u Pionirskom parku, danas poznatiji kao “Ćacilend”.

 

 

Potom je u Beogradu 15. marta održan nezapamćeno veliki skup građana, a situacija je kulminirala kada je u popodnevnim časovima tokom 15-minutne šutnje mirnim građanima upotrebljeno sonično oružje zbog kog su brojni građani pretrpjeli zdravstvene tegobe. Vlast je negirala kako posjedovanje tako i upotrebu ovog oružja, uprkos brojnim navodima svjedoka, fotografijama i snimcima koji su ukazivali na suprotno.

 

 

View this post on Instagram

A post shared by Puls Generacije (@puls_generacije)

 

 

Prošle sedmice je objavljena zvanična ocjena Evropskog parlamenta o situaciji u Srbiji u formi rezolucije, u kojoj se navodi kako je uzrok pada nadstrešnice u Novom Sadu posljedica korupcije uz apel na državne institucije da dva sudska postupa koja se vode po ovom pitanju moraju da dožive zadovoljavajući sudski epilog, kao i jasnu poruku da se aktuelni režim u proteklih godinu dana udaljio od evropski vrijednosti.

 

 

“Ovdje se već toliko dugo krade da su se ljudi navikli, na neki način. Ali sada su krađa i korupcija došli dotle da su izgubljeni ljudski životi”, rekla je studentica Jelena Popadić za DW.

 

 

Ne znamo kako će sve završiti, hoće li završiti u fašizmu, boljem društvu ili negdje između. A što takvo stanje dulje traje, to su ulozi veći.

 

 

“Ljudi su shvatili da je to to. Ili sada ili nikad. Neće odustati. Mladi nemaju što izgubiti. Život ovdje ovakav kakav je jednostavno nema smisla. Ovo je posljednja prilika”, dodala je Popadić.

 

(Raport)

Srbija bi danas mogla planuti. Očekuje se najveći skup u Novom Sadu ikada, situacija je ‘sada ili nikada’ dok Vučić strepi